Voor de een is het louter functioneel, de ander beschouwt het als het ultieme visitekaartje. Op een volledig mensenleven spenderen we er talloze uren. Van aparte werkruimtes met de klassieke vier muren over landschapsbureaus tot leegstand tijdens de coronapandemie: het kantoor en de kantorenmarkt evolueren traag maar gestaag. Een makelaar, interieurbouwer, huisvestingsbedrijf, bedrijvencentrum en start-up leiden ons rond in het kantoor van de toekomst.
Naar kleiner en duurzamer met focus op huiselijkheid en connectie
"Veel bedrijven herzien momenteel hun oppervlakte aan kantoorruimte of voeren een vernieuwingsoperatie door”, steekt Ronny Nuten van wal. Hij is verantwoordelijk voor de Vlaamse kantorenmarkt bij professioneel vastgoedmakelaar Ceusters en zag de omzet behoorlijk stabiel blijven ondanks de volatiliteit de afgelopen jaren. “Voor de pandemie zat het kantoorlandschap in een goed gesternte. Bedrijvencentra floreerden en kleine bedrijven zochten continu synergieën. Tijdens corona maakten we vrij snel de omslag naar technologie om in contact te blijven met elkaar. Het aantal bedrijven dat evenwel de kantoorruimte herleidde naar een absoluut minimum bleef beperkt.”
Vandaag is hybride werken volledig ingeburgerd en dat heeft uiteraard gevolgen voor de kantooroppervlakte. “Bedrijven maken de rekensom en kijken naar de werkelijke bezettingsgraad. Voor 100 medewerkers is niet langer hetzelfde aantal werkplekken nodig”, vertelt Ronny. “Naast een vermindering van 25% in oppervlakte tegenover een aantal jaar geleden, vult men de vrijgekomen ruimtes anders in. Er is meer plek voor ontspannings- en vergaderruimtes die gehuld zijn in een huiselijke sfeer. Sommige bedrijven gaan zelfs heel ver en proberen zo dicht mogelijk tegen de thuisomgeving aan te leunen.”
Een evolutie die Pieter De Sutter, zaakvoerder van Roelandt Interieurbouw uit Zottegem, beaamt. Met een team van 42 medewerkers maken ze hoogwaardig meubilair op maat en realiseren ze o.a. totaalinrichtingen voor kantoren en de hospitalitysector. “Bedrijven in centrumsteden die vroeger een tweetal verdiepingen huurden, perken hun vierkante meters in. Het vrijgekomen budget wordt meestal integraal gespendeerd aan het zo aantrekkelijk mogelijk maken van de kantooromgeving. Waar vroeger alles functioneel was, primeert nu beleving. Die trend was al even gaande in horecazaken en loopt nu over naar kantoren. Er is meer aandacht voor akoestiek en esthetiek. Archiefkasten maken plaats voor gezellige ontmoetingsruimtes in organische vormen, aangevuld met planten. Men investeert duidelijk in de inrichting en daarvoor zijn oplossingen op maat van de klant uitermate geschikt.”
Kantoormomentum
Naast beleving is ook duurzaamheid stilaan een doorslaggevende factor. “Vooral grote bedrijven houden nauwlettend de nieuwbouwprojecten in de gaten omdat daar de duurzaamheidsnormen- en standaarden zoals BEN (Bijna-energieneutraal) en BREEAM (beoordelingsmethode om de duurzaamheidsprestatie van gebouwen en gebieden te bepalen) meteen beantwoord zijn”, aldus Ronny. “Ze beseffen ook dat het een extra argument is in de strijd om jonge arbeidskrachten die er gevoeliger voor zijn. Maar het volledige plaatje is ook van tel. De laatste maanden krijg ik immers meer en meer vragen rond stroomverbruik, iets wat doorheen mijn volledige carrière nooit aan bod kwam. En het is ook logisch, want op het einde van de rit betaal je evenveel voor een duurder pand met een laag energieverbruik in vergelijking met een doorsnee kantoorgebouw.”
Bij Roelandt komt duurzaamheid wel vaak in gesprekken naar boven, maar het is nog niet de standaard. “Als puntje bij paaltje komt, is prijs nog altijd allesbepalend. Nochtans plaatsen sommige bedrijven het wel al hoog op de agenda en ook bij overheidsopdrachten is dat al het geval. Zeker in materiaalkeuze wil men zo circulair mogelijk gaan, maar ook daar speelt haalbaarheid een groot stuk mee”, vertelt Pieter.
Maar nieuwbouwpanden die vrijkomen, zijn bijzonder schaars, weet ook Ronny. “Wanneer ze opgeleverd worden, noemen we dat een ‘kantoormomentum’, zoals het geval is bij The Loop in Gent. Zowat iedereen aast op die unieke plekken omdat die een enorme verbetering inhouden ten opzichte van de werkplekken waar ze nu in huizen. En zeker als je weet dat de leegstandratio (het percentage kantoorruimtes die niet verhuurd zijn) slechts 3% is in Gent. In andere centrumsteden is dat met 8% een pak hoger. En toch is er geen massale exodus naar omliggende steden zoals Aalst, buiten een aantal bedrijven gerekend. De verhuurmarkt is in wezen één grote verhuismarkt binnen een beperkte straal.”
https://www.voka.be/nieuws/een-rondleiding-het-kantoor-van-de-toekomst
