2021. Insteek 1/9: Meer telewerken & minder m² kantoor per werknemer
Vaste prik in de toekomst? Bijna zeker
De coronacrisis heeft ons massaal doen thuiswerken. In bijna 9 op de 10 bedrijven is telewerk nu toegestaan, voor maart was dat nog maar bij 6 op de 10 bedrijven, blijkt uit SD Worx-onderzoek. Voor de coronacrisis bood 57 procent van de Vlaamse bedrijven de mogelijkheid aan om te telewerken, intussen is dat minstens 88 procent.
Telewerken is niet de holy grail, we zullen altijd de behoefte hebben om fysiek te vergaderen, te brainstormen, te prospecteren, te onderhandelen. Maar dat thuiswerk definitief ingeburgerd is, staat vast. Patrick Andersen, managing partner van consultancybedrijf delaware, heeft een hekel aan zwart-witdiscussies over telewerk. “Tegenstanders opperen dat je zo elk sociaal contact verliest met je collega’s, maar dat wil toch niemand? Natuurlijk is telewerk niet altijd aangewezen. Creatief brainstormen en nieuwe ideeën creëren doe je beter ‘live’. Of nieuwe collega’s verwelkomen en in teams integreren zodat ze zich thuis voelen, doe je ook beter op de werkvloer, weet ik uit ervaring (delaware rekruteerde in 2020 109 starters rechtstreeks van universiteit en hogeschool, red.).” Hij pleit voor pragmatisme. “Work is done where work is done best. Wie in een open kantoor solitair werkt met hoofdtelefoon, kan dat evengoed thuis doen.”
Bij delaware in België zijn 1.282 m/v aan de slag; vele consultants waren vóór COVID-19 dagelijks op de baan. “Het is toch absurd dat onze medewerkers 2 uur in de file staan om naar een klant te gaan, indien dat werk vanop afstand kan gedaan worden?” Hij merkt op dat de ogen van de klanten – ook zij die ietwat archaïsch denken over telewerken – zijn opengegaan tijdens de eerste lockdown. “Ze zien dat het verplicht telewerk geen impact had op de dienstverlening. Ik hoop nu dat de kentering is ingezet. Alles draait rond vertrouwen en engagement. Onze medewerkers zijn zo geëngageerd dat ik ze eerder moet afremmen om niet te veel te werken.”
Volgens Patrick Andersen gaan we naar een tijdperk met structureel thuiswerk, 2 à 3 dagen per werkweek, al beseft hij dat dit in de maakindustrie minder evident is. “Maar Brussel is voor mij bijna één groot administratief centrum met honderden dienstverlenende bedrijven. 80% van dat werk kan perfect vanop afstand. Het zal ook een positieve impact hebben op het milieu en de mobiliteit.”
Zal dat ook resulteren in minder fysieke kantoorruimtes? Bij groeibedrijf delaware zal het aantal m² kantoor per werknemer meer dan waarschijnlijk verminderen. “Misschien gaan we in elke centrumstad kleinere ‘delaware-huizen’ neerpoten om projecten met klanten te bespreken en intern te vergaderen, ten koste van megakantoren.”
Die evolutie voorspelt ook Paul Roelandt, zaakvoerder van Roelandt Interieurbouw (Zottegem), dat o.a. kantoren inricht met maatwerkmeubilair. “Telewerken is zeker een blijver waardoor het aantal m² kantoren zal verkleinen. Er zal ook meer nagedacht worden over de invulling van de bestaande ruimtes. Hoe maken we die bijvoorbeeld aantrekkelijker? Dat kan een positieve impact hebben op onze business. Onze projecten zullen wellicht kleiner in omvang zijn, maar de klant zal meer aandacht besteden aan het interieur en de aankleding. Die trend was voor COVID-19 al bezig, ook om nieuw talent aan te trekken.”
Paul Roelandt merkt ook een toename van home offices, ingerichte thuiskantoren dus, vooral bij nieuwbouwwoningen. “Er lopen al enkele concrete projecten. Tot nu toe betaalt de privépersoon zelf en richt hij het in naar zijn goesting, de vraag is in welke mate de werkgever mee gaat investeren in de toekomst, zeker als die werknemer drie dagen per week van thuis uit zal werken.”
Een aantal vraagstukken moeten nog beantwoord worden. Zo heeft lang niet iedereen de luxe van een eigen bureau thuis. Patrick Andersen (delaware): “Hoe kunnen werkgevers de juiste omkadering voorzien opdat medewerkers op een ergonomische manier kunnen telewerken? Denk aan een tweede scherm, goede kantoorstoel, headset,… Maar ook de overheid moet nadenken hoe ze telewerken mee kan faciliteren. Het is niet de bedoeling dat werkgevers het huis van werknemers helemaal gaan verbouwen”, lacht hij.
Zo’n 81 procent van de Vlaamse werkgevers biedt nu een computer of laptop aan om te kunnen telewerken, bleek uit de bevraging van SD Worx. Maar dat is niet verplicht.
De wetgeving geeft de werkgever een keuze: ofwel stelt hij het nodige materiaal ter beschikking, ofwel worden er afspraken gemaakt rond de vergoeding van de kosten. Nog uit de bevraging van Vias blijkt dat 39 procent van de telewerkers thuis niet over een eigen bureaustoel te beschikt. Ook op dat vlak is er dus nog werk aan de winkel.